True Lies

Met afschuw en ongeloof laat ik de teksten van de Amsterdamse studenten tijdens hun lustrumdiner tot me doordringen. Walgelijk, misselijkmakend en weerzinwekkend. Dat zijn de woorden die in me opkomen. 

Maar deze jongens horen wel tot de generatie van onze kinderen, ook tot die van mijn dochters. Dus moeten ook wij als ouders eens heel goed nadenken wat wij onze kinderen hebben meegegeven. Het feit dat ze eenzelfde pad bewandelen betekent niet dat ze vanzelfsprekend ook de juiste bagage bij zich hebben. Is het een gebrek aan empathie, maatschappelijk bewustzijn, creativiteit en diversiteit? Zijn de wegen te goed geplaveid zodat niemand ooit nog struikelt en dus niet leert dat je goed moet blijven kijken waar je loopt? Deze jongens voetbalden een jaar of tien geleden waarschijnlijk nog in onze straat en misschien trokken ze soms belletje.

Wat is er daarna gebeurd? Ik heb geen idee. Wat ik wel weet is dat dit echt moet stoppen en dat moet van binnenuit. Zelfreflectie en wederzijds respect. Dat zijn de uitgangspunten. Hiërarchie is bedoeld om kennis op de juiste manier over te dragen. Zodat je van elkaar kunt leren en begrijpt wat de normen en waarden zijn om vriendschappen voor het leven op te bouwen en om een maatschappelijke bijdrage te kunnen leveren.

Ik denk terug aan een lezing die ik bijwoonde voor een artikel over veiligheid in de zorg. De kern hiervan is dat er in de luchtvaart geen hiërarchie is als het gaat om veiligheid. Iedereen mag elkaar op elk moment aanspreken. Of je nu bagagemedewerker bent, monteur , stewardess of piloot. Dat maakt niet uit. En alle fouten worden altijd gemeld. Bijvoorbeeld als een piloot een waarschuwing heeft gemist, meldt hij dat zodat collega’s ervan kunnen leren. Zo worden vliegrampen voorkomen. Melden is niet laf, melden is een heldendaad! 
In de zorg overlijden jaarlijks zo’n 90 patiënten door menselijke fouten. Zeg een klein vliegtuigje. Maar omdat ze een voor een  overlijden, lijkt het alleen minder erg dan een vliegtuig dat crasht. De hoofdboodschap van deze vergelijking is: spreek elkaar aan en corrigeer elkaar want elke fout, elke kwetsende opmerking kan het studentenleven van een ander of van velen verzieken! 

Ja, ik was ook lid van deze vereniging. En ja, ik heb zeker overwogen om mij hiervan te distantiëren. Vorig jaar al en nu helemaal. Toch wil ik dat niet doen. Juist nu niet omdat ik vind dat we deze generatie moeten helpen om wél te veranderen en laten zien dat het echt kan! Uit maatschappelijk oogpunt en uit idealisme. Want wat heb ik het leuk gehad en wat heb ik er veel echte vrienden  gevonden.  Speeches waren doorgaans geestig, prikkelend en zetten je aan het denken. Lees de speech van Christiaan Alberdingk Thijm tijdens de opening van het lustrum een week geleden. Die spreekt boekdelen. Goed opgebouwd, beeldend geschreven en vlijmscherp met een heldere boodschap. Wat mij betreft een vast item voor alle jonge studenten. 

Zouden alle jongens, heren kan ik ze niet noemen, deze gemist hebben? Stonden ze daarom niet op afgelopen zondagavond en riepen ze in koor H…? Om daarna met plastic bierglazen hun eigen glazen façade in te gooien. In ontelbaar veel stukjes. En zo immens veel schade aan te richten in de harten van alle leden die wel integer zijn en  zich nu uitspreken tegen deze jongens! 

Ik ben trots op de meisjes die een brief hebben geschreven waarin ze afstand nemen van de uitspraken. Maar waarom bleef iedereen toch zitten. Is dit de kracht van de groepsdruk en de angst voor de hiërarchie? Of typeert dit de onzekerheid van jongens die zich realiseren dat hun ooit traditionele privileges en posities steeds meer onder druk staan. En dat ze op heel veel fronten overvleugeld worden door hun vriendinnen, zusjes en moeders?

De weg naar een cultuuromslag is lang en hobbelig, misschien lijkt ie soms onbegaanbaar. Maar waar een wil is, is een weg. De vraag is alleen of de wil er echt is. Ik vraag iedereen die niet wil veranderen om terug te lopen. Terug naar huis. Zodat de weg vrij blijft voor nieuwe energie, nieuwe vriendschappen en eindeloos veel kansen. 

Sta op, kijk niet weg, spreek elkaar aan. Alleen dan kunnen jullie het tij keren. En dat is nodig want het wordt springvloed. En als je dan niet samen sterk staat, ga je kopje onder. Met zijn allen.